Arı Sokması Nedir? Arı Neden Sokar?

Bal arılarını, doğanın sadece güzellikleriyle meşgul olup aileleri için canla başla çalışan minik canlılar olarak tanımlamak hiç de abartı olmaz. Bu canlılara sempati duymamak elde değil. Fakat arı bedenine ait bir özellik daha var ki, bu sevimliliğin ardında gerçekte ne kadar sadık ve güçlü bir askerin yattığını açıkça ortaya koyuyor: Arı iğnesi…

Kendilerini veya kolonilerini tehdit altında hisseden bal arıları, canları pahasına da olsa zehirli iğnelerini kullanmaktan asla çekinmiyor. Hatta bu tehdidin kendilerinden sonra da devam edeceğini algılarlarsa, feromonları yoluyla diğer aile üyelerini de toplu arı saldırısı için harekete geçirebiliyor.

Arıların yapısı genelde saldırgan değildir. Ancak bazı durumlarda, insanlardan gördükleri bazı hareketleri tehdit olarak algılayabilirler ve savunmaya geçebilirler. Böyle bir durumda vücutlarındaki iğneyi insanlara batırabilirler. Bu birçok insan için basit bir problem olabilir ve doğal yöntemlerle arının soktuğu bölgedeki şişlik ve acı giderilebilir. Ancak arılara karşı alerjisi olan kişilerde durum bir sağlık kuruluşuna başvurmayı gerektirebilir.

İnsanlığa dünyanın en tatlı doğal besinini bahşeden bal arıları, görüldüğü gibi kimi anlarda arı sokması gibi bazı “acı” deneyimlere yol açabilir. Peki, arı sokması nedir, neden olur ve bu durum karşısında neler yapılması gerekir, biliyor musunuz? Bunun için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Arı Sokması Nedir?

Arı sokmasını, işçi arının (dişi) zehirli iğnesini deriye batırması sonucu meydana gelen ağrılı bir reaksiyon süreci olarak açıklamak mümkündür. Zehrin vücuda yayılmasıyla birlikte giderek daha da şiddetlenebilen bu durum; kişiden kişiye hafif, orta veya şiddetli farklı etkilere yol açabilir. Söz konusu sorun ağırlıklı olarak profesyonel müdahale gerektirmese de kişilerin, arı sokması alerjisine karşı tetkik yaptırmaları önerilir.

Arı Neden Sokar?

Arılar, iğnelerini sadece canları ya da kolonilerinin güvenliği için kullanır. Bu da diğer canlıların en ufak bir hareketi sonucu olmaktan çok, arıyı ezme veya koloninin bulunduğu bölgeye zarar verme riskine karşı gerçekleşir.

Arı, vücudunu dik tutarak aşağıya doğru hareket ettiğinde, iğnesini hedeflediği canlıya doğrudan batırabilir. Bu iğneler, üzerlerindeki dişlerden (mikrosil) dolayı insan derisinden kolayca çıkamaz. Bu nedenle arı geri çekilse de iğneyi çoğunlukla kurtaramaz. İğnenin deride kalması sonucu ise arı, iç organlarına bağlı önemli bir uzvunu kaybettiği için dakikalar içinde canını kaybeder. Diğer arı türleri iğnelerini defalarca kullanabiliyor olsa da bu durum, bal arılarının pek çoğunda mümkün olmaz.

Bal Arısı Sokması ve Yaban Arısı Sokması Arasındaki Farklar Nelerdir?

Sarıca arı adlı wasp türleri, eşek arıları ve diğer bazı yaban arıları, bal arıları gibi kendi besin kaynaklarını üretmek yerine hazır beslenir. Bundan dolayı söz konusu türler, diğer canlılara karşı daha saldırgan veya işgalci olabilir. Bal arısı sadece çiçekler ile kovanı arasında mekik dokurken, yaban arıları insanların besinlerini ele geçirmek amacıyla doğrudan yaşam alanlarına yaklaşabilir. Üstelik iğneleri mikrosilsiz olduğu için bu canlılar, hayatlarını riske atmaksızın düşmanlarını birden fazla kez sokabilir. Yaban arısı sokması sonucunda da bal arısı sokması ile benzer durumlar görülür. Ancak özellikle büyük yaban arıları daha fazla miktarda zehir pompalayabileceği için görülen semptomlar da daha belirgin olabilir.

Arı Sokması Sonrasında Ne Yapılmalıdır?

Arı sokması, iğnenin hacminden dolayı vücutta hemen hissedildiği için insanlar bunu anında fark eder. Acı hissedildiği anda ise ilk yapılması gereken, iğneyi vücuttan hızla çıkarmaktır. Çünkü aksi takdirde deride kalan iğne, venom adı verilen arı zehrini vücuda pompalamaya devam eder. Bu da belirtilerin çok daha geniş alana yayılmasına ve acının giderek artmasına yol açabilir. Bu aşamada iğnenin, deri asla sıkılmadan, dikkatli ve nazik bir şekilde tırnak ucu ile kazınarak çıkarılması gerekir. Çünkü deri sıkıldığında iğnedeki zehir kesesinin derinin içinde tamamen patlama olasılığı bulunur. Bu da ne yazık ki istenenin tam tersi sonuçlar anlamına gelir. Derinin sıkılması, diğer yandan iğnedeki feromonları da harekete geçirebileceğinden diğer arıların da saldırı için gelme olasılığı bulunur.

İğnenin çıkarılmasının ardından bölgenin sterilize edilmesi ve üzerine soğuk kompres uygulanması, zehrin yayılmaması için atılacak en etkili adımları oluşturur. Bunun yanı sıra, sokulan bölgenin kaşınmaması ve kalpten yüksekte tutulması da diğer önemli gereklilikler arasında yer alır.

Arı Sokması Sonrasında Doktora Gidilmeli Mi?

Arı sokması, evdeki imkanlarla etkileri hafifletilebilecek bir durum olduğu için çoğunlukla hekim müdahalesine ihtiyaç duyulmaz. Şiddetli alerjik durumlarda ise en yakın sağlık kuruluşuna en kısa sürede başvurmak hayati önem taşır. Çünkü kişi daha önce arı sokmasına maruz kalmış olsa bile, yeni bir sokulmada ağır toksik veya alerjik reaksiyon oluşma riski devam eder.