Bal Hasadı Nasıl Yapılır?

En sık kullandığımız, neredeyse her evde bulunan, besleyici değeri yüksek ve değerli bir arı ürünü olan bal nasıl hasat ediliyor biliyor musunuz? Bu yazımız da balın hasat edilme sürecini detaylıca inceleyeceğiz.

Öncelikle kısaca balın ne olduğunu ve bizler için önemine değinelim.

Bal, bitkilerdeki nektarın arılar tarafından toplanması ve arıların vücutlarında salgıladıkları enzimler ile bunu işlemesi sonucu oluşan, yoğun besleyici değere, güzel tada sahip bir arı ürünüdür.

Bal, pek çok vitamin ve mineral için iyi bir kaynak olup enerji değerinin yüksek olması ile de günlük beslenmeye oldukça katkısı olan bir gıdadır.

Bal hasadı nasıl yapılır?

• Bal hasadı bölgeden bölgeye değişkenlik göstermekle birlikte genel olarak ağustos ayının sonlarında yapılmaktadır. Narenciye balı Akdeniz bölgesinde Mayıs ayında, Çam balı Muğla taraflarında Ekim ayında, yaylalarda ki bal hasat ise Ağustos ayında başlar.
  
  
• Verimli ve sağlıklı bir arı kolonisi kış aylarında kendi ihtiyaçlarının 2 veya 3 katı kadar bal üretebilmektedirler. Hasat yapılacağı zaman da arıcılar bu orana göre bal sağımını yapmaktadırlar.
  
  
• Bal hasadı yapılırken bir kovandaki işlemi bitirip sonrasında diğer kovana geçmek gerekmektedir. Hasat yapılırken arıların sonbahar ve kış aylarında hayatta kalabilmesi ve beslenebilmesi için yeterli besin kaynağının bırakılmasına dikkat edilmelidir.
  
  
• Petekli ballarda petek gözlerinin tamamen kapanması balın kullanıma hazır olduğunu ve hasat edilebileceğini gösterir. Buna balın sırlanması da denilmektedir.
  
  
• Süzme bal elde edilmek isteniyorsa arıcılar sır bıçağı, sır tarağı, sır rulosu gibi farklı araçlar kullanarak bu tabakayı ayırır ve süzme işlemine geçilir.
  
  
• Ballar kovandan alınacağı sırada arıların sakinleşmesi, arıcıya zarar vermemesi ve balın daha kolay bir şekilde çıkarılması için kovan deliklerinden ve kovan kapağı açıldıktan sonra da üstten 1-2 kez hafif duman verilmektedir. Bu uygulama arılara zarar vermemektedir.
  
  
• Çerçeveler tek tek çıkarılır ve üzerindeki arılar silkelenir, kalan arılar ise arıcı fırçası ile uzaklaştırılır.
  
  
• Bu işlemler oldukça hızlı fakat arıları korkutmayacak kadar da narin bir şekilde yapılmalıdır. Bu nedenle en uygun zaman dilimi gece karanlığı veya sabahın ilk saatleridir.
  
  
• Süzme bal elde edilmek isteniyorsa sırları alınan petekler bal süzme makinalarına konulur. Bu makinalar merkez kaç kuvveti prensibine göre çalışmaktadır. Bu kuvvet ile bal peteklerden fırlayarak süzülmüş olur.
  
  
• Petekten süzülen ballar makinanın alt kısmında toplanır ve sonrasında musluk ile önündeki süzgeçte geçirilir. Yapısında kalan herhangi bir yabancı cisim varsa bu aşamada baldan ayrılmış olur.
  
  
• Bal süzme işleminin daha kolay yapılabilmesi için ortam soğuk ise en az 30 dereceye kadar ısıtılması gerekmektedir. Süzme işlemi gerçekleşen ballar dinlendirme kaplarına alınarak dinlenmeye bırakılır.
  
  
• Dinlendirme kaplarında ortalama 48 saat bekleyen balların içindeki hava kabarcıkları diğer kırıntılar ile birlikte yüzeye çıkmaktadır. Bunlar da bir kepçe vs yardımı ile alınmaktadır.
  
  
• Bu aşamada tamamlandıktan sonra dolumu ve paketlenmesi yapılarak satışa sunulur.

Arıcılık oldukça zor ve meşakkatli bir iştir. Titizlik ve sabır ister. Tüm bu süreçleri hem doğaya zarar vermeden hem de ürünün besleyici değerinin en iyi korunduğu hali ile elde edip sunmak oldukça önemlidir. Bu nedenle de balı nereden aldığınız, hangi standartlarda üretildiğini iyice araştırmanız gerekir.

Organik Tarım Yönetmeliğine uygun olarak üretimi yapılan ve ürünlerde herhangi bir katkı, koruyucu, ilave şeker bulunmayan, arılara şeker-şurup vs ile besleme yapmayan güvenilir ve kaynağı belli bal çeşitlerine ulaşmak için Eğriçayır ballarını inceleyebilirsiniz.