Karakovan Balı ve Petek Balın Özellikleri

Balı daha önceki yazımızda çeşitleri bakımından incelemiş, özelliklerine  ve nektar kaynağına göre sınıflandırmıştık. Karakovan balı ve petek bal geçmişten günümüze  üretilen en geleneksel bal çeşitlerinden olmuştur. Özelikleri ve üretim süreçleri farklı olan bu bal türleri hakiki bal arayışında olanların en fazla araştırdığı konulardan biridir. Eğriçayır’ın uzman ekibi bu yazıda karakovan balı ile petek balını özelliklerine göre inceleyerek, her iki kavramın farklarını detaylı bir şekilde açıklamıştır.

Karakovan balı dediğimiz bal türü, temel petek eklemesi yapılmadan tamamen işçi arılar tarafından örülen petekle yapılan bala denir. İçerisinde temel petek bulunmayan %100 ‘ünü arıların yaptığı petek ballar, Türk gıda kodeksi bal tebliğine göre karakovan petek balı olarak isimlendirilir. Karakovan denilmesinin sebebi ise bal üretimi sırasında kovan içinin tamamen karanlık olmasıdır. Bu bal türünün üretiminde kullanılan  kovanın şekli diğer kovanlara göre farklıdır. Geleneksel karakovan yapımında kavak, gürgen, kestane ya da ıhlamur ağaçları kullanılır. Bazı yörelerde üretilen karakovan balında geleneksel kovan kullanımı hala devam etmektedir. Hakiki karakovan bal üretimi birçok faktöre ve denetime bağlıdır. Kovan seçiminden, balın üretim süreçlerine, coğrafi koşullara, bitki florasının zenginliğine, üretim sahasına yakın bölgelerde tarım yapılmamasına kadar birçok etkenle ilişkilidir. Günümüzde hakiki balı nitel gözlem yoluyla anlamamız pek mümkün değildir. Bu yüzden denetim süreçlerinden başarıyla geçmiş ve içinde yapay, zehirli, kimyasal maddelerin olmadığını gösteren organik sertifikaya sahip olması gerekir. Karakovan balları genelde rakımı yüksek yaylalarda üretilir. Bu yayların en önemli özellikleri, doğal bitki örtüsünü korumuş el değmemiş olması ve bitki çeşitliliği bakımından zengin olmasıdır. Bu bölgelerde üretilen karakovan balının kalitesi diğer ballara göre daha yüksektir.

Petek Balın Özellikleri Nelerdir?

Her karakovan balı, petek bal olup, her petek bal karakovan balı değildir. Petek ballar, suni petek, temel petek ya da arının kendi ördüğü gerçek petek kullanılarak elde edilebilir. Suni petek yapay balmumu kullanılarak petek makinalarında altıgen gözlü kalıplarda üretilir. Suni petek sahte balın içeriğinde bulunan bir maddedir. Temel petek ise, bal arılarının iş yükünü azaltmak için tercih edilen bir petek çeşididir.  Baldan süzülen gerçek peteklerin eritilerek tekrar kullanılmasıyla oluşur. Genel olarak karakoovan balının da dahil olduğu petek balların, süzme ballara göre vitamin ve polen değerleri daha yüksektir. Bal  peteklerinden ayrıştırılırken yapsında bulunan polen ve enzim bileşenleri de petekle birlikte ayrışır ve besin değerinde kısmi bir kayıp olur.

Karakovan Balı ile Petek Bal Arasındaki Fark Nedir?

2) Karakovan balının üretim sürecinde kovan açılmaz ve gün ışığının girmediği karanlık bir ortamda bal yapımı gerçekleşir.

3) Karakovan balı bazı yörelerde geleneksel olarak silindir kovan ve  bal çerçevesinde yapılır, normal petek balda dörtgen veya kare bal çerçeveleri kullanılır. Günümüzde tedarik kolaylığı açısından dörtgen kovanların da kullanımı yaygınlaşmıştır.

4) Karakovan balı temel petek kullanmadan üretilirken, diğer klasik petek ballarda temel petek kullanımı yaygındır.

5) Karakovan balı petek gözlerini dolduran sırla kaplı olup süzülmeden bütün halinde satılır.