Bal binlerce yıldır bilinip sağlıklı bir yaşam için tüketilen önemli bir gıda maddesidir. Arıların insanlardan çok önce dünyamızda yaşamaya başladığını biliyoruz. Bal ve
bal tüketiminin öneminden kutsal kitaplarda da bahsedilir. Eski medeniyetlerde
bal, çok kıymetli bir gıda maddesiydi. İspanya’nın Valencia şehrinde Isa’dan 6000 yıl önce yapıldığı bildirilen mağara resimlerinde arı ve arıcı anlatılmıştır. Roma döneminde balın para gibi değişim aracı olduğunu gösteren tarihi dokümanlar mevcut. Bal bu derece kıymetli bir ürün olduğu için para gibi sahte
bal da günümüzde üretilmiyor değil. Tüketicilerimizden sık sık sahte bal nasıl anlaşılır şeklinde sorular alıyoruz. Özellikle yazlık beldelere gidildiğinde yol kenarlarında satılan etiketsiz ballardan bir seferlik alan tüketicilerimiz eve geldiklerinde kavanoz üzerinde hiçbir bilgi ve referans olmadığı için balın sahte olacağını düşünmekte ve bize bu balın sahte olup olmadığını nasıl anlayabilirim şeklinde sormaktadır.
İçerisinde klasik yapay bal aroması kullanılmış ballarda, daha önce bu tadı tanıyor ve seçebiliyorsanız balın sahte bal olduğunu kolaylıkla anlayabilirsiniz. Ancak çok bilinen bu yapay bal aroması dışında balın sahte olup olmadığını anlamak tat ve koku ile pek mümkün olmayıp laboratuvar analizi gerekmektedir. Bir balın sahte olmaması için Apis Melifera türünden bal arısı, çiçekten veya ağaç salgılarından topladığı nektar ile bal üretmesi gerekmektedir. Arılar, nem oranı çok yüksek nektarı işleyerek nem oranını %20 nin altına indirirler. Arılar nektarı işlerken içerisine kendilerinden Diaztas enzimi ve
prolin proteini gibi onlarca katkıda eklerler. Günümüzde sahte balı anlamanın yolu, laboratuvar analizi ile baldaki Diastaz,
prolin ve c4 şeker miktarına bakıp Türk Gıda kodeksi Bal tebliğinde belirlenen miktarların ile uyumlu olup olmadığını kontrol etmektir. Bal tebliğine göre diaztas değeri balda en az 8,
prolin değeri en az 300 ve C4 değeri de en fazla %7 şeklinde olması gerekir. Bu kriterlere uymayan bal sahte bal olarak işlem görür.
Sonuç olarak “sahte bal nasıl anlaşılır?“ sorusuna laboratuvar analizi dışında bir yol göstermek sağlıklı değildir.Sahte balı en emin şekilde laboratuvar analizi ile anlayabiliriz. Halk arasında sahte balın kalemle yazarak veya ateş ile yakarak anlaşılabileceği yönüne söylentiler olsa da bu yöntemler bilimsel olmayıp balın türüne nem oranına ve üretildiği yöreye göre farklı sonuçlar vermektedir.
Ürünleri detaylı incelemek için aşağıdaki linklere tıklayabilirsiniz.